Bekende moeders als Nicolette van Dam en Lieke van Lexmond delen regelmatig foto’s/video’s van hun kleine spruit op social media en het lijkt erop dat steeds meer moeders dit doen. Mama 2.0 is opgestaan. Maar wat is er nou zo leuk aan? En wat wordt wel en wat niet gedeeld? In dit gastartikel, geschreven door Milou den Hollander, vind je antwoorden op deze vragen en meer.

Voor dit artikel heb ik meerdere gepubliceerde onderzoeken gebruikt waaronder een van de New York Times over de vraag waarom men deelt op social media. Daarnaast heb ik zelf onderzoek gedaan door middel van het afnemen van 12 enquêtes bij moeders tussen de 20 en 30 jaar en een diepte interview met een zeer actieve online moeder Roos van Hemert. De respondenten zijn gemiddeld al 12 jaar actief op social media waarvan 2 jaar als moeder.

Grootste gebruikers

De Amerikaanse website ‘BabyCenter’ is de website voor moeders. Alles wat je nodig heb als moeder kun je hierop vinden. In 2013 heeft de website onderzoek gedaan naar het social media gedrag onder moeders. Hieruit bleek dat moeders de grootste groep gebruikers van social media zijn. Zij zijn met 20% meer actief dan andere bevolkingscategorieën. Volgens de onderzoekers is social media een fundamenteel onderdeel geworden van het moederschap anno nu. ‘’Sociale media zijn voor moeders inmiddels zo belangrijk dat 22% toegeeft dat ook vrienden en verwanten actief moeten zijn op het medium om echt deel uit te maken van hun leven,’’ vertellen de onderzoekers. (Babycenter, 2013)
In Nederland is deze trend ook te zien. Het EIAA (European Interactive Advertising Association) Digital Mums with Young Children Report onthult het digitale gedrag van Europese moeders. Daaruit blijkt dat 65% van de moeders met jonge kinderen (0-4 jaar) gebruik maakt van internet. Internet is het meest populair bij Belgische, Noorse en Nederlandse moeders en 59% daarvan gebruikt vooral social media. (Laat, 2011)

Waar en wat

Uit mijn onderzoek blijkt dat de meeste respondenten op meerdere sociale platformen te vinden zijn. Blogs, Instagram, Twitter, Facebook ze kunnen allemaal gebruikt worden om die leuke foto’s te delen. Vooral foto’s van de kleding, dagelijkse dingen en de nieuwste kunsten van de kleine spruit worden gedeeld. Facebook en Instagram zijn het meest populair onder de respondenten. “De apps zijn makkelijk, snel en handig in gebruik”, vertelt Roos van Hemert. “Ik heb ook een blog voor de langere verhalen. Daarnaast heb ik ook meerdere groepsappen op What’sapp met andere moeders. Daarin wisselen we dingen uit die niet op social media hoeven. Ik bekijk mijn accounts zo’n 15 keer per dag, ik kan geen dag zonder!”

Wat deel je absoluut niet?

Maar liefst 100% van de ondervraagden geeft aan geen naaktfoto’s van hun kindje online te delen. Sommigen brengen ook het gezichtje niet in beeld. Maar er worden wel minder leuke verhalen/foto’s gedeeld. Roos van Hemert: ‘’Dankzij sociale media zie je dat opvoeden niet altijd even leuk is. Verhalen over kinderen die ziek zijn of niet luisteren bijvoorbeeld. Je zoekt naar een stukje herkenning.”

Discussies

BN’er Lieke van Lexmond heeft recent behoorlijk veel kritiek gekregen op haar moederschap. Via Instagram deelde ze een foto waarbij ze haar zoontje in een draagzak op haar buik droeg, terwijl ze fietste. Heel Nederland viel daar over. “Hoe kun je dat in je hoofd halen? Veel te gevaarlijk”, is wat ze terug las op haar account. Lieke van Lexmond reageerde op NU.nl: “Hou toch op met het commentaar. Bemoei je er niet mee. Ik ben een lieve moeder.” (NU.nl, 2015) Ook Roos van Hemert herkent deze discussies. “Soms ontstaan er inderdaad discussies. Ik had een foto geplaatst van mijn kleinste met de tekst erbij ‘lekker buiten slapen’. Hij lag in de wagen in de tuin en ik was binnen. Mijn kleine slaapt nou eenmaal goed in de buiten lucht, het is niet dat ik hem uit het oog verlies! Andere moeders vonden het belachelijk dat ik dat deed. Ik werd uitgemaakt voor slechte en onverantwoordelijke moeder.” Roos van Hemert vindt discussies wel mooi om te volgen. “Meestal hoef ik niet eens te reageren, dan hebben andere moeders dat al voor me gedaan. Juist het verschil tussen moeders kan ik waarderen.”

Het nut van delen

Men deelt niet zomaar, daar zitten redenen achter. New York Times heeft een psychologisch onderzoek uitgevoerd naar de vraag waarom mensen dingen delen op social media. Op nummer 1 staat de reden: waardevol zijn voor anderen. Uit het onderzoek bleek dat maar liefst 94% van de ondervraagden nadrukkelijk nadenkt over hoe bruikbaar de informatie is die zij willen delen voor de ontvanger. Op nummer twee staat: manifest. Men wil aan de wereld laten zien wie zij zijn en waarvoor ze staan. Het is een nieuwe manier op een bepaald imago uit te stralen. En op nummer 3 staat: relaties behouden. Mensen willen bij een groep gelijken horen. We zijn daarom ook echte kuddedieren. Door middel van sociale media kunnen we makkelijker relaties onderhouden en nieuwe relaties beginnen. (Hall, 2014)

De ondervraagden moeders konden dit beamen. Bij de vraag: Waar ben je naar opzoek als online moeder? Waren er meerdere antwoorden mogelijk. 42% van de moeders gaf aan dat ze zowel opzoek zijn naar sociale contacten, informatie, leuke verhalen en herkenning. Roos van Hemert: “Deels is het bevredigen van je nieuwsgierigheid maar ook zeker het ‘oh ja, dat heb ik ook’ effect speelt een grote rol. Ondanks dat het door iedereen gelezen kan worden op social media, heb ik toch het gevoel dat het een onderonsje is met andere moeders. Toen ik zwanger was van mijn eerste zoontje, had ik nog weinig vriendinnen die kinderen hadden. Dat is een van de grootste redenen waarom in online ben gegaan.”

Omgeving

Dat de moeder zoveel deelt op social media hoeft niet te zeggen dat de vader of oma daar ook zo blij mee is. 58% van de respondenten geven aan dat hun omgeving het hartstikke leuk vindt wat ze doen. “Oma die aan de andere kant van Nederland woont kan nu ook zien hoe haar kleinkind opgroeit.” 33% zegt dat hun omgeving het niks uit maakt en 8% zegt dat ze het eigenlijk niet weten. Roos van Hemert: “Ik heb er nog nooit commentaar op gehad vanuit mijn directe omgeving. Mijn man vindt het heel leuk voor me en leest zelf ook mijn blog.”Nu zijn de kinderen van de ondervraagden moeders nog zo jong dat zij nog niks van social media snappen, maar wat nou als ze straks ouder zijn? Blijven de moeders dan net zo actief? Het antwoord is; ja. 42% zegt zeker net zo actief te blijven als nu, 25% gaat overleggen met de kinderen en de overige 25% weet het nog niet.

Tips

Volgens de respondenten van de enquête is het fenomeen van online moeders zo populair omdat je vragen snel beantwoord worden, bevestiging krijgt en het schept een band met elkaar. “Andere moeders begrijpen je en met je vriendinnen die geen moeder zijn wil je niet eindeloos kletsen over je kind’’ aldus een van de ondervraagden. Roos van Hemert zal het zeker aanraden aan haar vriendinnen. “Vind je het leuk om te schrijven en je ervaringen te delen en daar feedback op te krijgen, dan moet je het zeker doen! Denk wel na over je eigen privacy en die van je kindje, het is altijd terug te vinden.”

Populair

Online moeders is dus een populair fenomeen. Achter het delen van informatie zitten psychologische redenen. Moeders zijn vooral opzoek naar herkenning. Opvoeden is niet altijd een pretje en niemand is perfect. Dankzij social media is dat nu meer zichtbaar. Het feit dat men bij een groep van gelijken wil horen is uit dit artikel heel duidelijk geworden. Het delen van en reageren op het moederschap schept een band tussen de moeders en dat wordt als prettig ervaren. Naaktfoto’s delen van je kind is not done, discussies komen en gaan en de omgeving van de moeder reageert positief. “Het online zijn hoort bij deze generatie”, aldus Roos van Hemert. Kortom: een online moeder zijn is leuk!
Auteur: Milou den Hollander, derdejaars studente Communicatie Management aan de Hogeschool Utrecht