Ik ben dus een wijf. Over een auto weet ik niks meer te vertellen
dan z’n kleur. Kleppen en injectie zeggen me niks, om over de
zaterdagse wasbeurt maar te zwijgen. Doorn in het oog natuurlijk van
mijn ex-vrouw, die er nogal prat op ging dat sommige dingen ‘toch echt
mannenklusjes’ waren. Een auto kopen bijvoorbeeld. Leuk joh. Verkopers
kunnen mij over auto’s van alles wijs maken en dat proberen ze dus ook.
De druiloren. 

Likken
Mijn laatste auto was een Citroën. Met van die
grote koplampen, vier wielen, elektrische ramen en eh… blauw. Nou ja,
een auto dus, met een merk, en typenummer. Daar ging ik even in zitten
met dochterlief op schoot. Hij glom mooi en van binnen was hij goed
schoon. Als volmaakte experts probeerde één van ons de toeter uit, stak
een vinger in elk gaatje en likte aan de bekleding. Lotte controleerde
ondertussen het onderhoudsboekje en keek even in de kofferbak. “Groot
hè”, zei ze. Ja, grote kofferbak. Zelfs voor een stationwagen.
Daarna vroeg de verkoper: “Zal ik de kap even openmaken?”
Heel
fijn. Als er een tweedehands wasmachine had gestaan, zou ik het niet
hebben opgemerkt. Toch keek ik even. “Goh, wat veel plastic”, zei
ik. Dat was dus logisch, voor een Citroën. Ik knikte ernstig en zocht
in mijn hoofd koortsachtig naar redenen die me de logica duidelijk
konden maken.

Draaiende motor
Dat kan ik heel goed. Mannendingen
veinzen. Met bier en eelt op de handen en schijt aan vrouwen. En met
auto’s. In mijn nieuwe straat wonen mannen die van hun garage een
autowerkplaats hebben gemaakt. Inclusief koelkast vol bier en hun
overall ‘s avonds aan een spijkertje. Tot ze gaan slapen, pielen ze met
mysterieuze, kromgebogen en met olie bevlekte ijzertjes en slangetjes.
Alles wat los kan, gaat elke avond los en weer vast. De motorkap staat
altijd open en de mannen leunen met hun handen op de rand. Samen kijken
ze geboeid naar de motor die draait. Volgens mij doen ze dit, avond aan
avond, vooral om niet teveel met hun vrouw te hoeven praten. De vrouw
kan ondertussen tegen haar vriendinnen zeggen dat ze een man heeft die
met zijn handen maakt wat zijn ogen zien. Een man om trots op te zijn.
Kortom, een win-win situatie.

Lekker lopen
In het kader van de buurtintegratie ging ik
er eens bij staan. Met mijn handen in mijn zakken, dat leek me wel
gepast. Af en toe stak er een zijn hand in de motor en trok dan aan
zo’n slangetje. De anderen knikten serieus. Ik knikte mee, met een nog
serieuzer gezicht. Zo bleef het verder stil, op het brommen van de
motor na.
“Die draait lekker”, zei ik na een paar minuten, om het
ijs te breken, want dat leek mij nu onvervalst autojongens-lingo. Hol
gelach, zelfs de kauwgum kauwende blonde achterbuurvrouw keek me
spottend in de ogen. De heren schudden even hun wijze hoofden en
draaiden zich weer naar de motor. Gebogen mannenruggen.

Ik zei dat ik moest pissen, want zo zeggen mannen in hun mannenrol
dat, en ik liep naar huis. Daar knoopte ik mijn broek open en plaste ik
de plas van opluchting. Zittend.

‘Ik heb ook nog wel een figuurcorrigerend onderjurkje.’ Ik keek de verkoopster aan en voelde mijn mond openzakken. Was die taart nu helemaal gek geworden? Een figuurcorrigerend onderjurkje? Dat is iets voor andere vrouwen, ik ben toch zeker mijn moeder niet!

Een paar jaar geleden stond ik in dezelfde bad- en ondermodezaak. Op mijn vraag van toen of ze ook een bikinibroekje had dat de boel een beetje plat duwde aan de voorzijde had ze gelachen. Ze nam de, in haar ogen afwezige, welving van mijn buikje in zich op en vroeg of ik wel helemaal goed bij mijn hoofd was. Die vraag stelde ik nu in gedachten aan haar. Niet hardop want ik was te verbouwereerd. Ergens had de tijd iets gedaan met mijn zelfbeeld. En niet alleen daarmee, als ik de verkoopster moest geloven.

Juiste kleding
Kleding moet laten zien wat mooi is en de minder geslaagde delen bedekken. En hoera, wanneer er wel erg veel te bedekken valt, is er altijd nog gewoon de juiste kleding. Zo krijgt het oog precies het juiste te zien. Maar het innerlijk oog kijkt anders. Om die reden begrijp ik mannen en vrouwen niet met te veel opsmuk. Zelf wéét je wat eronder of achter zit. Nou ja, wat er achter zit, is voer voor psychologen, maar wat eronder zit, dat weet je zelf het best. Zo vraag ik me wel eens af hoe dat nu werkt bij, zeg, Patricia Paay of duifje Helwegen. Schatjes zijn het en zonder hun verzorgde uiterlijk over één kam te scheren: Hoe ligt dat nu ’s avonds afgeschminkt in bed? Mijn credo: hoe meer plamuur hoe dieper het gat. Maar dat is dus voer voor psychologen.

Zomerjurkje
Zelf kon ik ook wel wat hulp gebruiken daar bij die lingeriejuf. Het is dat mijn woonplaats klein is, de concurrentie gering en zelfs de plaatselijke Hema geen normale onderjurk meer verkoopt. ‘Al wat ik wil, is een niemendalletje tegen het doorschijnen van een zomerjurkje’, dacht ik, terwijl de beroemde foto van wijlen lady Di uit mijn geheugen opgevist werd. ‘Nee, dank u, het lijkt me zo opgesloten zitten al dat Elasthan, en bovendien is het een wijd jurkje.’ Nee, dan zou de verkoopster het ook niet doen. Wijd moest ook wel genoeg zijn, dan had een figuurcorrigerend model geen zin. Toen ik naar buiten stapte met mijn modelletje eenvoud – en dan heb ik het over de onderjurk- leek het opeens toch een beetje minder zomer.

Hij kan maar een ding te gelijk, zij praat te veel. Hij kan niet luisteren, zij niet navigeren. Zij wil alles doorgronden, hij komt met praktisch advies. Zijn mannen en vrouwen werkelijk zo verschillend? In de wekelijkse blog Man versus Vrouw zetten we haar tegenover hem. Vandaag: Traditioneel rolpatroon.

Volgens haar
Het rolpatroon wordt vaak gezien als de keten om vrouwenenkels die nodig doorbroken moet worden. Iets met spandoeken en demonstraties, slimme meiden die exact kiezen, hoofddoeken die op of af moeten, vrouwenvrijheid die bevochten moet worden. In die context wekt het woord een bijsmaak op gelijk de geur van een aardappel die op een natte plek heeft liggen rotten. Ken je de geur? Erger bestaat niet. Gelukkig leert één blik op Wikipedia mij dat het rolpatroon niets anders is dan de manier waarop mensen onderling functioneren. Dat laatste woord maakt alles goed en laat de vieze smaak verdwijnen. Functioneren. Er werkt dus iets aan het rolpatroon.

Vrije wil
Denk nu niet dat ik ondankbaar ben voor de vrijheden die onze voorouders bevochten hebben. Wat mij blij maakt is dat de context verder strekt. Een rolpatroon dat mensen onderling laat functioneren gaat ook over de slager en mij, het kind en de juf, de arts en de patiënt, mijn liefste en ik, ja, zelfs jij en ik. En dat maakt vrolijk, al die banden. Door de grote diversiteit aan rollen leer ik welke rollen mij het beste staan. Nu moet me ook weer niet de arrogantie bekruipen te denken dat ik mijn rollen zelf bestuur. De vrije wil is een utopie.

Bonuskaart
Ons denken en handelen wordt bepaald door wat ons het meest prettig laat voelen. Veel meer is er niet. Daarnaast willen we zoveel mogelijk aansluiting binnen de groep want dat is beter voor de genen. Om ze te kunnen doorgeven, het leukste deel, en om ze vervolgens de beste overlevingskansen te kunnen bieden. Het zware deel. Welke rol je aanneemt hangt nauw samen met de groep waar je bij behoort en wat daar gebeurt. Ik hoor bij de groep van Nederlandse vrouwelijke veertigers. Via de bonuskaart van de supermarkt en netwerksites is simpel te achterhalen wat ik doe, hoe vaak ik seks heb, of ik wel eens een boek lees of naar theater ga en of ik een huisdier heb. Bestedingspatroon, actie-reactie, hormonen, neurotransmitters, onbewuste hersenactiviteiten, overlevingsdrang en de behoefte tot zichtbaar zijn. Bij het rolpatroon komt veel kijken, behalve vrije wil.

Volgens hem
Een van de meest platgetreden paden als het om rolpatronen gaat is die van ‘de man is de baas van het gezin en de vrouw heeft niets in te brengen’. Gek genoeg is datzelfde rolpatroon ook meteen de grootste onwaarheid. Volgens mij leef ik–net als elke andere man-in de illusie dat ik mijn vrouw versierd heb en dat ik de baas ben in huis. Vrouwen roepen al jaren dat ze dezelfde rechten willen als de man en dat er geen discriminatie op basis van sexe voor zou mogen komen. Mannen en vrouwen, kom op! Word eens wakker! Het is een spel dat slechts gewonnen wordt wanneer de vrouw het toestaat om zich te laten versieren. Ik kan als man wel met mijn bazige vuist op tafel slaan als ik vind dat er iets moet gebeuren, onderaan de streep heeft de vrouw het laatste woord.

Geraffineerd
Begrijp me niet verkeerd. Volgens mij heeft de man niet altijd door dat hij alle kanten op wordt gestuurd. Volgens mij weet zelfs de vrouw zelf niet eens altijd dat ze het doet. Dat komt door de geraffineerdheid van de sturing. Wanneer een vrouw je niet ziet zitten tijdens een avondje uit, is één neerbuigende blik uit haar ongeïnteresseerde ogen genoeg om de man te laten besluiten dat zij zijn type niet is. Ziet een vrouw de man wel zitten, dan zal zij zich meer open opstellen. Ze lacht eens, kirt wat met haar vriendinnen en geeft zo het signaal dat de man iets bij de vrouw losmaakt. De vrouw effent het pad voor de door haar uitgekozen man, zodat hij de moed kan opbrengen haar te benaderen, iets wat zij natuurlijk accepteert. Voila, de man heeft zijn vrouw, voelt zich het mannetje en denkt dat híj gescoord heeft. Yeah right.

Zwak
Mannen zijn in principe de zwakke wezens, niet de vrouw. De uitspraak ‘achter elke grote man staat een sterke vrouw ‘ is echt niet verzonnen door vrouwen die meer in willen brengen, maar door mannen die dat moesten zeggen van hun vrouw. Met andere woorden, het is dus waar. Vrouwen hebben zonder op de voorgrond te treden oorlogen ontketend en beëindigd. Nu zijn er natuurlijk ook vrouwen die niet in de wieg gelegd zijn voor het manipuleren van mannen. Vrouwen die zich dat reeds lang bestaande, maar blijkbaar onzichtbare rolpatroon niet eigen hebben kunnen maken. Die vrouwen begonnen de vrouwenemancipatie. Samen staan we sterk! En de mannen die bij hun vrouw het minst te vertellen hadden, ageerden het meest tegen deze beweging. Ik heb al lang geleden geaccepteerd dat de wereld eigenlijk wordt bestuurd door vrouwen op de achtergrond en slechts een enkele op de voorgrond. Het is tijd voor mannenemancipatie! Ook gij, Brutus.