Stel je hebt een nieuw strijkijzer nodig. De oude is versleten en de stoomgaatjes zijn dichtgeslibd. Wat doe je? Je raadpleegt internet. Je weegt de voors en tegens tegen elkaar af, gaat af op de strijkijzer reviews op de vergelijkingssites en maakt je keuze. Hoe makkelijk zou het zijn als je dezelfde vergelijkingssite ook zou hebben voor relaties…

Een knipoog

De liefde maakt soms rare omwegen om to the point te komen. Zit je in een rotsvaste relatie, helemaal goed (nou ja, op een paar kleine puntjes na dan), je hebt kinderen en een schoonfamilie waar je het best mee uithoudt, en dan… een knipoog, een grijns, een zachte aanraking… en je bent verkocht. Verliefd op een ander. Wat doe je dan? Gooi je alles overboord om het erop te wagen met die nieuwe vlam? Of analyseer je grondig hoe deze gevoelens opeens naast elkaar kunnen bestaan?

Vergelijken van oud en nieuw

Alle Second Love en C-Date sites ten spijt, is het niet waarschijnlijk dat je van de ene op de andere dag met een ander in zee gaat, omdat je nou eenmaal verliefd bent geworden. Daarvoor is je huidige relatie je teveel waard en zijn de consequenties voor iedereen te ingrijpend. Je piekert je rot, weegt alle mogelijkheden tegen elkaar af, maar komt er niet uit. Volg je je hart of je hoofd? Hoe makkelijk zou het zijn om gewoon naar een website te kunnen gaan, waar je alle voors en tegens naast elkaar kunt zetten en dat er dan aan het eind gewoon een oplossing uit rolt. Een nieuwe wasdroger? Geen probleem. Zuinig, schoon en met minstens 1400 toeren, je klikt op de link van een vergelijkingssite en je weet welk merk je moet hebben. Een romantische vergelijkingssite zou hetzelfde principe kunnen hanteren, maar dan op het gebied van relaties. Vul in de voordelen van De Oude Liefde: stabiliteit, zorgzaamheid, humor, dezelfde interesses; de nadelen: weinig passie, weinig ruimte voor jezelf en hij kan niet koken. Vergelijk dat nu met de voordelen van De Nieuwe Liefde: jeugdige passie, begeerte en avontuur; maar ja, ook nadelen: getrouwd, kind, aanzienlijk leeftijdsverschil (wat je trouwens ook bij de voordelen kunt zetten). Vul maar in, lees waar mogelijk wat reviews van eerdere gebruikers en de keuze tussen liefde A of liefde B rolt uit het systeem. Geen gewetensbezwaren, gewoon een statistisch onderbouwde keuze.

Liefde is geen strijkijzer

Maar ja, liefde is geen strijkijzer of wasmachine. Gevoelens veranderen en het welslagen van een relatie is grotendeels afhankelijk van de moeite die je erin stopt. Eerlijkheid is daarbij een eerste vereiste. Want met menselijke gevoelens kun je niet goochelen. Er is altijd een kind van de rekening. Dit duivelse dilemma kan niet worden opgelost met een serie 0’en en 1’en. Datingsites kunnen vooraf wel een inschatting geven van hoe goed je met een bepaalde persoon matcht, maar je hebt garantie tot aan de deur. Vergelijkingssites zullen zich vooralsnog dus moeten beperken tot hardware die op basis van productspecificaties en prijzen te vergelijken is. Zoiets ongrijpbaars als emoties en zeker de grootste emotie van alle – de liefde – zal voorlopig nog wel even het domein van de piekergedachten blijven.

Het zal jou nooit gebeuren en je begrijpt mensen niet die zeggen ‘dat het ze is overkomen’ en dan, zomaar out of the blue, word je zelf verliefd op een ander terwijl je al een relatie hebt. Al je single vriendinnen kunnen geen man vinden, en jij hebt er twee die om je geven. Er is al veel over gezegd en geschreven en het schijnt dan 70% van de Nederlandse vrouwen wel eens een relatie met een getrouwde man heeft gehad, dus het fenomeen is waarschijnlijk zo oud als de weg naar Rome. Maar wat doe je eraan als het jou overkomt? Enkele overpeinzingen.

Verliefd worden is chemisch

Op diverse sites kun je lezen dat verliefd worden een chemisch proces is. Een oogopslag, een knipoog kan al genoeg zijn om je hart sneller te laten kloppen. ‘Hij kwam binnen en hij zei iedereen gedag, maar ik kreeg een extra knipoog en toen was ’t gebeurd.’ Zodra de vonk overspringt maken je hersenen phenylerhylamine (PEA) aan. Dit stofje, en niet te vergeten een flinke dosis chemie, biologie en psychologie, zorgt voor het zaligmakende gevoel dat verliefdheid heet. Storm in je buik, nog maar één gedachte: hij!, alle zintuigen op scherp. Oogcontact is daarbij essentieel. Een paar seconden langer oogcontact dan normaal en de hersens gaan aan de slag om PEA te produceren. Tot zover kun je er nog weinig aan doen dat je verliefd wordt.

Maar dan, wat doe je met die verliefdheid?

Heerlijk dat gevoel, toch? Fijn dat dit tussen twee mensen kan bestaan. We zouden het moeten koesteren, en er niet zo gecompliceerd over doen. Zou de wereld niet veel mooier zijn als iedereen zich eens wat meer ‘verliefd’ naar elkaar opstelde? Waarschijnlijk (of hopelijk) zijn jij en ik ooit uit dit gevoel ontstaan.
Het wordt alleen wat gecompliceerder wanneer je verliefd wordt, terwijl je al een relatie hebt. Je vraagt je af wat er mis is met je huidige relatie. ‘We klikken goed op alle fronten, zijn liefdevol en zorgzaam naar elkaar, hebben dezelfde interesses, we lachen veel. Met deze man of vrouw wil ik oud worden.’
Toch moet er iets zijn waardoor je juist nu openstaat voor een andere liefde. De nieuwe vlam wakkert een onvervulde behoefte in je aan, die je huidige partner ongemerkt en onopzettelijk niet vervult. De nieuwkomer opent een deur waar je real-life partner dagelijks voorbij loopt zonder ‘m te openen. Dat kan een behoefte zijn aan echte intimiteit en/of seks, maar ook het gevoel dat hij je voor vanzelfsprekend aanneemt, altijd druk is met anderen en denkt dat jij dat ook altijd maar leuk vindt of de behoefte om niet alleen als vader, moeder of stief-ouder te worden gezien, maar ook weer gewoon als lekker ding. Ook onvrede op je werk is een voedingsbodem voor emotionele betrokkenheid bij een ander. En dan is het heel aanlokkelijk om in te gaan op de avances van een ander, iemand die wel de juiste snaar raakt en je weer opwindt, weer ziet staan. Iemand die oprechte belangstelling toont.

Het gras is altijd groener

Maar daarmee ga je voorbij aan die trouwe partner en alles wat je met hem of haar hebt opgebouwd. Misschien zijn er zelfs kinderen in het spel, die absoluut niet de dupe mogen worden van het feit dat jullie als volwassenen niet de vinger op de zere plek kunnen leggen binnen je relatie. Als je dan toegeeft aan een tweede relatie in welke vorm dan ook, is er sprake van emotionele ontrouw: je deelt je diepste verlangens met een ander dan je partner en houdt die contacten moedwillig voor hem of haar geheim. En hoewel misschien niet zichtbaar voor de buitenwereld, emotioneel vreemdgaan is net zo destructief voor je relatie en je zelfbeeld als dat wat we onder ‘gewoon’ vreemdgaan verstaan. Geloof me, deze situatie kent alleen maar verliezers. Want je kunt ervan opaan dat, zodra de passie is weggeëbd, zal blijken dat deze nieuwe man of vrouw ook weer complicaties met zich meebrengt, misschien andere dan je huidige partner, maar hij of zij is tenslotte ook maar een mens en geen mens is perfect.

All in due course

Constructiever en eerlijker zou het daarom zijn om alle energie die je nu in die nieuwe liefde steekt, zelfs als er nog niet eens sprake is van fysiek contact, maar wel van e-mails en sms’jes en alle slapeloze uren waarin je ligt te fantaseren en te piekeren over wat je nu toch overkomt en niet te vergeten het schuldgevoel dat dit bij je oproept, om die tijd te steken in het bespreekbaar maken van je onvervulde behoefte met je huidige partner of in het voor jezelf nagaan of je op een of andere manier kunt accepteren dat geen mens, geen relatie ooit perfect is, zeker zolang je niet helemaal op jezelf vertrouwt. Werken aan je bestaande relatie is daarom het devies. Mocht die uiteindelijk toch niet voor de langere termijn gemaakt zijn, dan moet dat intrinsiek (dus niet onder druk van externe krachten) blijken. Mijn overtuiging is dat ‘there’s a time and a place for everything’. Als die nieuwe liefde echt voor jou bedoeld is, dan valt alles vroeg op laat vanzelf op zijn plaats. Dat kan over een half jaar zijn, of over twintig jaar. Als dan alle obstakels zijn weggenomen, krijg je wat je toekomt. Ik ben ervan overtuigd.

Bronnen: Mens-en-Samenleving.infonu.nl

en Psychologie Magazine